NIRAS gaat specifiek in op technologie, productie en opschalen. - Foto's: Niras
Nu de wereldwijde vraag naar alternatieve eiwitten toeneemt, zijn producenten aan zet voor een fundamentele verandering in de voedselproductie. Plantaardige producten zijn allang geen niche meer en precisiefermentatie wint als technologie snel terrein. Toch vergt het omzetten van veelbelovende concepten naar veilige, schaalbare operaties meer dan innovatie. Het vereist strategische uitvoering en toekomstgericht denken.
Een recent rapport van het internationale advies- en engineeringsbureau NIRAS werpt licht op het veranderende landschap van alternatieve eiwitten. Het belicht niet alleen de externe krachten die de industrie vormgeven, maar biedt ook praktische inzichten voor voedingsmiddelenproductie.
De hype voorbij: fabrieksontwerp voor echte impact
De alternatieve eiwitindustrie staat op het punt waarop consumentenenthousiasme moet worden omgezet in productievermogen. Volgens NIRAS is een robuust conceptueel procesontwerp hierbij cruciaal. “Het is niet voldoende om de volgende plantaardige hamburger of op fermentatie gebaseerde zuivelvervanger te ontwikkelen,” aldus Jeroen van den Boezem, Senior Market Director van NIRAS in Nederland. “De echte uitdaging ligt in het opschalen van deze innovaties zonder concessies te doen aan kwaliteit, hygiëne of milieuvriendelijkheid.”
Dit vraagt om fabrieken die verder gaan dan traditionele voedselproductie. Van grondstofontvangst tot verpakkingslijn: verschillende productiestappen moeten worden ontworpen met duurzaamheid en efficiëntie als uitgangspunt. Ook het optimaliseren van energie- en waterverbruik is geen luxe meer, het is een essentieel aandachtspunt voor de concurrentiepositie van een bedrijf.

Duurzaamheid, hygiëne en schaalbaarheid
Consumentenverwachtingen veranderen. Zij kijken niet alleen naar smaak en voedingswaarde, maar eisen ook transparantie over herkomst, ecologische voetafdruk en productiemethoden. Voor producenten betekent dit een extra laag randvoorwaarden. Productiefaciliteiten moeten niet alleen produceren, maar ook wendbaar zijn, voldoen aan regelgeving en rekening houden met de toekomst.
Het combineren van hygiëne en voedselveiligheid met schaalbare technologie, zodat fabrieken voldoen aan zowel de huidige eisen, als aan toekomstige groei, is opgenomen in het rapport van NIRAS. Ook is omschreven hoe binnen multidisciplinaire uitdagingen ingenieurs, architecten en duurzaamheidsexperts nauw samen moeten werken met producenten om tot het beste resultaat te komen.
Nieuwe standaard definiëren
Nu alternatieve eiwitten zich verplaatsen van niche naar mainstream, ligt de focus onvermijdelijk op de producenten. Producenten hebben de kans om het beeld van ‘alternatieve eiwitten’ opnieuw te definiëren. Wat nu telt, is hoe deze voedingsmiddelen worden geproduceerd en hoe de industrie hun waarde communiceert via kwaliteit, traceerbaarheid en milieuprestaties. Het vermogen om betaalbare, verantwoorde en veilige oplossingen te leveren, zal de definitie van alternatieve eiwitten verder gaan bepalen.
Het rapport van NIRAS onderstreept dat de toekomst van voeding niet alleen ontstaat in R&D-centra, pilotproductie of door wet- en regelgeving, maar in concrete operationele keuzes, proces na proces.