Op bezoek bij The Protein Brewery. “Wat TPB uniek maakt – en in mijn ogen kandidaat voor de zeldzame status van potentiële ‘eenhoorn’ – is het vermogen om grotendeels in eigen beheer op te schalen.” Foto: ANP
In dit artikel
Mijn column over drie nieuwe zwaargewichten bij The Protein Brewery (TPB) leidde tot contact met de directie. Of ik wilde langskomen in Breda, om met eigen ogen te zien hoe zij werken aan de toekomst van alternatieve eiwitten. Ik zei ja.
Die ja kwam met een kanttekening: dit moet geen promotie moet worden. Eerlijk gezegd verwachtte ik iets op labschaal, misschien een paar reactoren van tientallen liters. Wat ik aantrof, overtrof mijn verwachtingen ruimschoots.
Eind september verliet ik mijn vertrouwde Foodvalley-bubbel en reed naar West-Brabant. Wat ik daar heb gezien, maakte de reis meer dan waard. Als procestechnoloog werd ik enthousiast van de 90-kuubfermentoren. Deze zijn gevuld met een eigen schimmelstam die groeit bij een uitzonderlijk lage pH en hoge temperatuur (voor een schimmel).
Die extreme omstandigheden zorgen ervoor dat veel ongewenste micro-organismen simpelweg niet overleven. Dat maakt het proces niet alleen robuust en steriel, maar ook betaalbaar. Minder sterilisatie-infrastructuur betekent lagere investeringen (CAPEX). En omdat TPB werkt met de hele cel als eindproduct (single cell protein) zijn er veel minder zuiveringsstappen nodig. Dat maakt downstream processing (DSP) goedkoper en eenvoudiger.
TPB heeft een eigen demo-faciliteit van gebouwd. In deze sector is dat eerder uitzondering dan regel
Potentiële eenhoorn
Wat TPB uniek maakt – en in mijn ogen kandidaat voor de zeldzame status van potentiële ‘eenhoorn’ – is het vermogen om grotendeels in eigen beheer op te schalen. Waar de meeste Nederlandse alternatieve eiwitbedrijven voor demo- of pre-commerciële productie uitwijken naar pilot plants zoals NIZO of Bio Base Europe, heeft TPB een eigen demo-faciliteit van honderden kubieke meters gebouwd. In deze sector is dat eerder uitzondering dan regel.
En dat niet alleen: fed-batch-fermentatie met filamenteuze schimmels (schimmels met lange draden. In een uitgebreid systeem wordt dit mycelium genoemd) is technisch bepaald geen kinderspel. Zulke schimmels kunnen in de bioreactor klonteren, verstoppingen veroorzaken en leiden tot ongelijke verdeling van zuurstof en nutriënten. Juist dankzij de lage pH en hoge temperatuur ontwijkt TPB veel van die problemen, zoals biofilmvorming of corrosie. Bovendien vraagt fed-batch om een delicate balans: je wilt continu biomassa aftappen voor oogst, terwijl je tegelijkertijd een gezonde cultuur in stand houdt zonder het medium te verstoren. Dat vergt vakwerk – en dat hebben ze daar in huis.
Niet voor niets haalde TPB recent €30 miljoen op in een Series B-ronde, met zowel bestaande als nieuwe investeerders zoals Invest-NL en BOM.
Realiteit
Tegelijkertijd zijn er nog uitdagingen: de Efsa-goedkeuring is in voorbereiding, toepassingen in producten worden verder getest, en de balans tussen gepatenteerde technologie en samenwerking vraagt strategisch nadenken. Maar dit is geen toekomstmuziek meer – dit is realiteit in RVS. En wat uit de fermentor komt, is geen ‘nepvlees’, maar een veelzijdig ingrediënt: rijk aan vezels, eiwitten, micronutriënten en bioactieve componenten.
Op de terugweg betrapte ik mezelf op een glimlach. Alsof ik als kind een snoepwinkel had bezocht – maar dan één waar de toverballen niet uit suiker bestaan, maar met suiker worden gemaakt. Als dit een voorproefje is van de toekomst van fermentatieve eiwitten, dan smaakt het naar meer.
