CEO Benjamin Laga van Protealis in één van de twee groeikamers waar gele erwten-planten groeien. Foto's: Peter Roek
In dit artikel
Is er toekomst voor de teelt van soja in Noord-Europa? Het Vlaamse bedrijf Protealis denkt van wel. Sterker nog, het is ervan overtuigd. Door veredeling van geschikte rassen én toevoeging van de juiste bacteriën in de bodem verwacht het van soja een rendabele teelt te kunnen maken. Daarmee kan voldaan worden aan de groeiende wens van lokaal geteelde grondstoffen voor humane voeding.
Protealis is spin-off van Ilvo
[caption id="attachment_70610" align="alignright" width="300"]
Rassen voor Noord-Europees klimaat
Volgens Benjamin Laga is de combinatie van de snelle veredeling en de focus op bodembacteriën uniek. âDe huidige sojarassen zijn niet geschikt voor de omstandigheden in Noord-Europa. Het is een âkortedagplantâ die goed groeit tijdens korte zomerdagen, zoals die voorkomen in landen dichter bij de evenaar. In onze landen komt soja door de lange zomerdagen pas laat in bloei, waardoor het oogstmoment ook pas in het najaar is.â Daarom richt Protealis zich bij de veredeling op soja die vroeger in het jaar afrijpt, waardoor onder drogere omstandigheden geoogst kan worden. Ook de bodembedekking van de plant krijgt de aandacht in de veredeling. âWanneer de plant snel de bodem bedekt, drukt dat onkruid en zijn er minder middelen nodig. Dit is ook belangrijk wanneer de soja voor de biomarkt wordt verkocht.âBodembacteriën uit tuintjes
Daarnaast zijn de bacteriën die zorgen voor stikstofbinding dus een belangrijk onderdeel binnen het bedrijf. âPeulvruchten kunnen stikstof uit de lucht halen met behulp van bacteriën in de bodem. Ze werken in symbiose met elkaar samen. Om soja goed te kunnen laten groeien, moeten die bacteriën wel in de bodem zitten. Ilvo en VIB deden onderzoek naar welke bodembacteriën er in Vlaanderen voorkomen en welke zouden kunnen helpen bij de teelt van soja hier.â VIB verzamelde bodembacteriën uit 100 tuinen van Vlaamse burgers. De juiste bacteriën werden gevonden en Protealis voegt die via een coating toe aan het zaaizaad. Uniek, volgens Laga. âCoatings worden vaker toegevoegd aan zaaizaad, maar dat zijn nooit levende bacteriën. Uitdaging is om die bacteriën levend te houden tot na het moment van zaaien. Dat hebben wij voor elkaar gekregen.âProtealis heeft volle focus op eiwitgewas
Met deze aanpak denkt Laga het verschil te kunnen gaan maken in de sojateelt in Europa. âEr zijn in heel Europa geen andere bedrijven die zich alleen bezighouden met de veredeling van eiwitgewassen als soja en gele erwt. Het is meestal iets wat ze erbij doen. Wij hebben de volle focus op deze gewassen en kunnen ook nog eens heel snel veredelen. Daardoor kunnen nieuwe rassen tot drie jaar sneller dan normaal de markt op.â Het bedrijf zet ook nieuwe technieken in om de veredeling van de eiwitgewassen te versnellen. âDoor een genetische afdruk te maken van planten, kunnen we met kunstmatige intelligentie een voorspelling maken van het potentieel van de plant. We kunnen voorspellingen maken over de prestaties van nog niet bestaande planten en kruisingen simuleren.â Hierdoor wordt de veelal tijdrovende klus van fysieke kruisingen ingeperkt. Deze techniek wordt al gebruikt door grote veredelingsbedrijven, maar alleen voor de grote âcash cropsâ, aldus Laga. âWij gebruiken het voor de gewassen van de toekomst.âRendement voor de boer = groter areaal
Het Vlaamse bedrijf richt zich specifiek op soja voor humane voeding, omdat daarvoor een premium betaald wordt en het rendement voor de boer daardoor omhoog gaat. âWe sluiten veevoer niet uit, maar concurreren op de wereldmarkt van soja voor veevoer is moeilijk. Non-gmo soja voor voeding is veel schaarser. Onze eerste focus ligt op opbrengst verhogen en het gewas rendabel maken. Daarmee maken we het competitief ten opzichte van andere gewassen.âOp 8% van het teeltoppervlak in Vlaanderen is een rendabele teelt van soja, met 3,5 tot 4 ton opbrengst per hectare, mogelijk[caption id="attachment_70609" align="alignleft" width="300"]

Samenwerking voedingsbedrijven
Een volgende stap, waarvoor Protealis inmiddels de eerste contacten heeft gelegd, is om samen met voedingsbedrijven te kijken wat er met veredeling aangepast kan worden aan bijvoorbeeld de sensorische eigenschappen en voor een goede verwerking van de soja. âWe merken een enorme push naar lokaal geteelde soja. In Nederland is het vooral een grote vraag vanuit de markt, in België is het vooral iets wat vanuit de overheid gestimuleerd wordt. We voorzien dat binnenkort een deel van die behoefte ingevuld kan worden.âMis geen enkel topverhaal op Eiwit Trends
Dit premium artikel is enkel beschikbaar voor abonnees
Beperk risico's met betere investeringen
Versterk je ketenpositie met de juiste partners
Versnel innovaties met de nieuwste trends
Beleef journalistiek van top niveau door collega’s, ervaren redacteurs én experts uit de sector.
Chris Polkamp
Alieke Hilhorst
Wendy Noordzij