Minder koe en kip: het cadeautje van de boeren

Het is 2030. Je loopt de supermarkt binnen. Albert Heijn, Jumbo, Plus, tonen allemaal hetzelfde beeld: de vlees-, zuivel- en eierschappen zien er anders uit. Vlees? Minder. Eieren? Niet altijd voorradig. Prijzen? Gestegen. Hoe kan dat?

De Nederlandse veestapel is gekrompen. ABN Amro voorspelt een daling van 15 tot 18%. En dat voelt de klant direct bij de keuze tussen die ene verse kipfilet of die plak kaas. Of laat de supermarkt deze historische kans liggen?

ABN Amro legt de feiten over de veestapel op tafel. Varkens? Minus 16%. Pluimvee? Minus 13%. Kalveren? Minus 11%. Melkkoeien? Minus 8%. Minder vee betekent simpelweg minder Nederlands vlees, zuivel en eieren. En wat de Nederlandse boer niet levert, moet de supermarkt elders vandaan halen. Of – en hier zit het cadeautje van de afhakende boeren – de inkoper kan eindelijk andere keuzes maken. Voor een inkoper is zo’n krimp als een goede voorzet in de 85ste minuut, je hoeft hem er alleen maar in te koppen.

Stel je voor dat een klant vraagt: ‘Waar komt mijn scharrelei vandaan?’ en het antwoord is: ‘Polen, mevrouw’ en je moet rechtbreien dat het nog steeds een vers ei is

Stel je voor dat Albert Heijn of Superunie besluit niet massaal in te kopen in het buitenland. Geen Poolse eieren, geen Duitse kaas. Daar zijn argumenten genoeg voor. Stel je voor dat een klant vraagt: ‘Waar komt mijn scharrelei vandaan?’ en het antwoord is: ‘Polen, mevrouw’ en je moet als supermarktmanager rechtbreien dat het nog steeds een vers ei is. Dat gesprek wil je in de winkel niet voeren. Jumbo en Lidl zien hetzelfde dilemma en krabben zich achter de oren.

Schaarste wordt een kans

Schaarste wordt een kans. Gewoon vlees wordt duurder, luxeproducten krijgen een podium. Opgeteld klimmen AH, Jumbo en Plus een treetje hoger in de culinaire hiërarchie. Goedkoop vlees wordt nog zeldzamer. Duur vlees? Met zorg voor u geselecteerd uit de korte keten. Vlees – en zuivel – wordt in dit scenario exclusiever. Voor de categorymanager die durft. Voor de klant die het wil betalen.

Het gat dat vlees en zuivel achterlaten, kan worden gevuld door plantaardig. Minder koeien betekent meer grasland vrij. Dat zijn duizenden extra hectares voor lokale plantaardige eiwitten. AH lanceert een nieuwe lijn plantaardige zuivel, Jumbo zet groente-eiwitburgers in de spotlight en Plus promoot lokaal geteelde peulvruchten. Wie nu pioniert, staat straks vooraan in de eiwittransitie.

Schappen spannender en duurzamer

Dit scenario is niet zonder uitdaging voor de supermarkten. Ze moeten klanten meenemen in het nieuwe aanbod, supply chains herzien, logistiek anders inrichten. Dat moet allemaal terwijl het totale winkelmandje niet te duur mag worden wordt. De combinatie van duurder vlees én nieuwe plantaardige helden moet eerlijk aanvoelen. De schappen van 2030 zullen anders, spannender en duurzamer zijn. Misschien wel heel verrassend. Minder vlees, meer plantaardig, nieuwe smaken, nieuwe keuzes.

Dat de afhakende boeren dit mogelijk maken? Hun voorzet aan de supermarkt mag gerust historisch worden genoemd. In het verleden leidde minder boeren altijd tot schaalvergroting, een lagere prijs per volume, kiloknallers en milieu-ongein. Nu? Nu kan het de deur openen naar een nieuwe wereld: exclusiever, duurzamer en – wie weet – voor de klant ook uitdagender. Je moet die goal durven maken.