Van links naar rechts: Joachim Nieuwhoff van HAK, kidneybonenteler Berend Boone en Jurriaan Visser van CZAV op het perceel kidneybonen in het Zeeuwse Rilland. - Foto: Robert Vos/Roel Dijkstra Fotografie
In dit artikel
- Meer exotische bonen volgen
- Risico nemen met Nederlandse kidneybonen
- Voordelen van korte keten
- Teler Berend Boone positief over kidneybonenteelt
- Lessen uit eerste jaar kidneybonen telen
- Niet helemaal hetzelfde als teelt bruine bonen
- Betere opbrengst kidneybonen dan vorig jaar
- Financiële stimulans voor teelt
Voedingsproducent HAK haalt dit jaar voor het eerst alle grote kidneybonen die ze verwerkt uit Nederland. De kidneybonen zijn On the way to PlanetProof gecertificeerd en worden geteeld door zoân 30 telers op ongeveer 150 hectare.
Een van de telers is Berend Boone. Lees verderop in dit artikel over zijn ervaringen met de kidneybonenteelt
[caption id="attachment_65897" align="alignright" width="200"] HAK verwerkt de grote kidneybonen onder andere in stazakken. - Foto: HAK[/caption] âHAK haalt ruim 85% van alle groenten en peulvruchten uit een straal van 125 kilometer rondom onze fabriek in Giessenâ, zo vertelt Joachim Nieuwhoff, Directeur Inkoop & Landbouw bij HAK. âWe willen zoveel mogelijk van onze grondstoffen van zo dichtbij mogelijk halen. Dat is nu gelukt met de kidneybonen. We testen ook andere exotische bonen, zoals zwarte bonen en witte bonen.âMeer exotische bonen volgen
Nieuwhoff verwacht dan ook dat er binnenkort meer exotische bonen volgen in Nederland. Niet alle peulvruchten blijken geschikt om in Nederland te telen. Het bedrijf liet ook proeven doen met kikkererwten, maar die gedijen niet goed in het Nederlandse klimaat. HAK heeft zich gecommitteerd aan de Green Deal Eiwitrijke Gewassen, met het doel de lokale teelt van exotische peulvruchten te stimuleren en op de kaart te zetten door ze te verwerken in maaltijdtoepassingen. âDaarmee kunnen we consumptie van peulvruchten promotenâ, aldus Nieuwhoff.Risico nemen met Nederlandse kidneybonen
Met de keuze om alle kidneybonen uit Nederland te halen, neemt HAK, en daarbij alle ketenpartijen, wel een risico, zo beaamt de directeur. âDe voedingsindustrie is gewend aan grote volumes, waarbij je makkelijk kwaliteitseisen kunt stellen. Nu is er een kleiner volume waarmee je het moet doen. Dat maakt ons kwetsbaar, maar we steken onze nek uit en we laten nu zien dat het wel kan.âVoordelen van korte keten
Volgens Nieuwhoff biedt de samenwerking in de korte keten veel voordelen. âDoor deze transparante keten, met Nederlandse telers en CZAV als partij tussen de telers en HAK, leer je elkaar goed kennen, kom je met elkaar in gesprek en leer je elkaar waarderen. Duurzaamheid zit âm niet alleen in het duurzaam telen, maar ook in de samenwerking. Iedere schakel in de keten voegt waarde toe en moet ook daar naar verdienen. We investeren daarom in het verdienmodel van de teler.â Op de vraag of HAK nog nieuwe telers zoekt, besluit Nieuwhoff: âVoor nu is onze vraag ingevuld, maar we zijn altijd op zoek naar telers van de volgende peulvruchten die we naar Nederland gaan halenâ.Teler Berend Boone positief over kidneybonenteelt
De jonge Zeeuwse akkerbouwer Berend Boone teelt dit jaar voor het tweede jaar grote kidneybonen voor HAK. De teelt bevalt hem goed en hij verwacht een mooie opbrengst. [caption id="attachment_65898" align="alignright" width="200"] Akkerbouwer Berend Boone teelt in Rilland 5 hectare grote kidneybonen. De teelt bevalt hem goed en is een mooie aanvulling in het bouwplan. - Foto: Robert Vos/Roel Dijkstra Fotografie[/caption] Hij is tevreden met de samenwerking met HAK en agrarische coöperatie CZAV, die de teeltbegeleiding doet. âIk vind het van toegevoegde waarde dat ik weet dat ik voor HAK teel. Daarnaast heeft de samenwerking voor mij meerwaarde omdat ik weet dat iedereen in de keten een eerlijke prijs verdient en dat de extra eisen in de vorm van On the way to PlanetProof een meerprijs opleveren.â Vorig jaar begon Boone met een areaal van 3,5 hectare kidneybonen. Dit jaar schaalde hij op naar 5 hectare. Het zaaien en oogsten laat de akkerbouwer doen door een loonbedrijf. Investeren in een bonenplukker, misschien samen met een collega-akkerbouwer, is een mogelijk toekomstplan, wanneer de teelt hem blijft bevallen. Het perceel bonen, vlak onder de dijk van de Westerschelde in Rilland, staat er mooi bij. De hagelbuien die onlangs over het gebied trokken, hebben maar zeer beperkte schade aan het gewas aangericht. De akkerbouwer noemt het een redelijk makkelijk seizoen, met weinig onkruiddruk. De bonen hebben de droogte, zonder beregend te zijn, goed doorstaan op de klei.Lessen uit eerste jaar kidneybonen telen
Het eerste jaar dat Boone de bonen teelde, leverde meteen leerlessen op voor het volgende jaar. âWe hadden geen idee hoe hoog de planten zouden worden. Ze bleven redelijk laag. Nu weten we dat de planten gewoon niet zo groot worden. Ook leerden we dat hazen en duiven gek zijn op de net ontkiemde zaden. Daarom is het belangrijk om te zaaien wanneer het niet te droog is en de planten snel groeien na het zaaimoment. Dan groeien de planten sneller dan dat de hazen en duiven ze kunnen eten.â De bonen zijn zo goed als rijp om te oogsten, hoewel er aan de planten ook nog groene peulen hangen. âDat heb je nu eenmaal bij bonen, dat niet alle peulen tegelijk rijpen. Maar dat is geen groot probleem voor de verdere verwerkingâ, zo vertelt Jurriaan Visser, manager Granen, Zaden en Peulvruchten bij CZAV.Niet helemaal hetzelfde als teelt bruine bonen
Volgens Visser komt de ervaring met de teelt van bruine bonen in Zeeland van pas, hoewel het niet helemaal hetzelfde is. Als het een paar dagen achter elkaar droog is, kunnen de bonen worden geoogst. Daarin zit ook meteen het risico van de bonenteelt. De bonen moeten onder redelijk droge weersomstandigheden worden geoogst. Dat is wat lastiger omdat de oogst later in het seizoen is dan bijvoorbeeld tarwe en de kans op regen groter is. Jurriaan Visser: âWe kijken dan ook naar verschillende soorten rassen om het oogstmoment wat te vervroegen.â De bonen moeten echter ook niet te droog zijn wanneer ze van het land gaan. Dan is er meer kans op gescheurde peulen en bonen. âDaarom ontvangen we de bonen liever iets te nat dan te droog, met een vochtpercentage van zoân 18%. Dan kunnen wij ze nog terug drogenâ, aldus Visser. CZAV zamelt de bonen in op afroep van HAK geschoond en gaan daarna naar het bedrijf in Giessen voor de verwerking.Betere opbrengst kidneybonen dan vorig jaar
[caption id="attachment_65899" align="alignleft" width="300"] De grote kidneybonen in de peul. - Foto: Robert Vos/Roel Dijkstra Fotografie[/caption] Vorig jaar was de opbrengst 2.200 kilo per hectare. Boone is positief gestemd over de opbrengst van dit jaar. De peulen zijn goed gevuld, met regelmatig zes bonen in een peul als de akkerbouwer er willekeurig een paar uitpakt. Hij verwacht dan ook een betere opbrengst dan vorig jaar. De Zeeuw is blij met de bonenteelt in zijn bouwplan. Hij vindt het een mooie aanvulling in zijn âredelijk intensieveâ bouwplan van aardappelen, uien, tarwe en graszaad van in totaal 113 hectare. âWe kiezen sowieso altijd voor risicospreiding, met verschillende rassen aardappelen en plantuien en zaaiuien, en de kidneybonen zijn daarop een mooie aanvulling. Ook is het mooi dat het gewas stikstof vastlegt in de bodemâFinanciële stimulans voor teelt
Over de prijs die Boone ontvangt van HAK doen zowel HAK als de akkerbouwer geen uitspraken. âMaar ik heb eens zitten rekenen en ik denk dat er een mooi saldo uitkomt. Natuurlijk bepalen de kiloâs opbrengst, maar doordat we On the way to PlanetProof telen levert het een duidelijke meerprijs op. Dat is toch een mooie financiële stimulans om de bonen te telen.âMis geen enkel topverhaal op Eiwit Trends
Dit premium artikel is enkel beschikbaar voor abonnees
Beperk risico's met betere investeringen
Versterk je ketenpositie met de juiste partners
Versnel innovaties met de nieuwste trends
Beleef journalistiek van top niveau door collega’s, ervaren redacteurs én experts uit de sector.
Alieke Hilhorst
Wendy Noordzij
Chris Polkamp